Việc Bitcoin giảm 16.700$ vào thứ Sáu đã khiến 5 tỷ$ hợp đồng tương lai bị thanh lý. Điều này phơi bày một cấu trúc thị trường mong manh và sự biến động trở lại bất chấp sự lạc quan được thúc đẩy bởi quỹ ETF BTC giao ngay trong năm nay.
Những điểm chính
- Đợt sụt giảm giá Bitcoin vào thứ Sáu cho thấy sự biến động vẫn tồn tại trong kỷ nguyên ETF BTC giao ngay, với đòn bẩy và căng thẳng thanh khoản khuếch đại các khoản lỗ.
- GIao dịch thanh lý đạt 5 tỷ$ khi các hệ thống ký quỹ danh mục đầu tư thất bại, làm nổi bật rủi ro của các tài sản thế chấp thiếu thanh khoản.
- Các sản phẩm phái sinh Bitcoin cho thấy các nhà tạo lập thị trường vẫn thận trọng giữa lúc thanh khoản thấp, tin đồn mất khả năng thanh toán và ngày lễ quốc gia Mỹ vào thứ Hai, dẫn đến việc đóng cửa một phần thị trường.
Bitcoin đã giảm 16.700$ vào thứ Sáu, đánh dấu mức điều chỉnh 13,7% trong vòng chưa đầy tám giờ. Sự sụt giảm mạnh xuống còn 105.000$ đã xóa sạch 13% tổng số hợp đồng mở (open interest) tương lai tính theo BTC. Bất chấp những khoản lỗ nặng nề và sự thanh lý theo dây chuyền, những con số này không hề bất thường trong lịch sử Bitcoin.

Ngay cả khi loại trừ “vụ sập COVID” – một cú giảm ấn tượng 41,1% trong ngày vào ngày 12 tháng 3 năm 2020 – có thể đã bị khuếch đại sau khi sàn giao dịch phái sinh Bitcoin hàng đầu lúc bấy giờ, BitMEX, đối mặt với các vấn đề thanh lý và bị ngừng hoạt động ngắn ngủi 15 phút, vẫn có 48 ngày khác mà Bitcoin phải chịu đựng những đợt điều chỉnh sâu hơn.

Một ví dụ gần đây hơn xảy ra vào ngày 9 tháng 11 năm 2022, khi Bitcoin chịu mức điều chỉnh 16,1% trong ngày, giảm mạnh xuống còn 15.590$. Sự kiện đó trùng hợp với sự sụp đổ của FTX, vốn leo thang sau một báo cáo tiết lộ rằng gần 40% tài sản của Alameda Research được gắn với token gốc của sàn FTX là FTT. Tập đoàn của Sam Bankman-Fried nhanh chóng ngừng rút tiền và cuối cùng nộp đơn xin phá sản.
Sự biến động của Bitcoin vẫn ở mức cao bất chấp sự trưởng thành của thị trường nhờ ETF
Người ta có thể lập luận rằng các vụ sập trong ngày từ 10% trở lên đã trở nên ít thường xuyên hơn kể từ khi quỹ hoán đổi danh mục Bitcoin giao ngay (ETF) được ra mắt tại Mỹ vào tháng 1 năm 2024.
Tuy nhiên, xét chu kỳ bốn năm lịch sử của Bitcoin, có lẽ còn quá sớm để khẳng định rằng sự biến động đã thực sự giảm bớt. Hơn nữa, cấu trúc thị trường đã tự phát triển khi khối lượng giao dịch trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) tăng vọt.
Các sự kiện sau ETF được đề cập bao gồm một vụ sập trong ngày 15,4% vào ngày 5 tháng 8 năm 2024, một đợt điều chỉnh 13,3% vào ngày 5 tháng 3 năm 2024, và một cú giảm 10,5% chỉ hai ngày sau khi ETF giao ngay ra mắt vào tháng 1 năm 2024.
Bất kể các biến động giá cụ thể, 5 tỷ đô la thanh lý hợp đồng tương lai Bitcoin vào thứ Sáu cho thấy thị trường có thể mất nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm để ổn định hoàn toàn.
Hyperliquid, một sàn giao dịch phi tập trung hợp đồng vĩnh cửu, đã báo cáo rằng 2,6 tỷ đô la vị thế mua (bullish positions) đã bị đóng cưỡng bức. Trong khi đó, các nhà giao dịch tiền điện tử trên một số nền tảng, bao gồm Binance, đã báo cáo các vấn đề với việc tính toán ký quỹ danh mục đầu tư.
Đồng thời, người dùng DEX phàn nàn về việc tự động giảm đòn bẩy (auto-deleveraging), xảy ra khi các đối tác không đáp ứng yêu cầu ký quỹ.

Về bản chất, ngay cả những nhà giao dịch đang có lợi nhuận đáng kể cũng chứng kiến một số vị thế bị đơn phương chấm dứt, tạo ra các vấn đề lớn cho những người sử dụng ký quỹ danh mục đầu tư thay vì quản lý rủi ro cô lập.
Tình huống này không nhất thiết là lỗi của các sàn giao dịch hay bằng chứng về hành vi sai trái; đó là một sản phẩm phụ của việc sử dụng đòn bẩy trong các thị trường tương đối kém thanh khoản. Một số altcoin đã giảm 40% hoặc hơn, gây ra sự sụp đổ trong các khoản tiền gửi thế chấp của các nhà giao dịch.

Hợp đồng tương lai vĩnh cửu Bitcoin/USDT đã giao dịch thấp hơn khoảng 5% so với giá giao ngay BTC/USD trong suốt vụ sập và vẫn chưa phục hồi về mức trước sự kiện.
Thông thường, những khác biệt như vậy sẽ tạo cơ hội dễ dàng cho các nhà tạo lập thị trường, nhưng có vẻ như có điều gì đó đang ngăn cản sự trở lại các điều kiện bình thường.

Mặc dù vụ sập vào thứ Sáu rõ ràng đánh dấu một sự gián đoạn, nó cũng có thể được quy cho thanh khoản mỏng trong suốt cuối tuần, đặc biệt là khi thị trường trái phiếu Mỹ đóng cửa vào thứ Hai vì ngày lễ quốc gia.
Các yếu tố tiềm năng khác bao gồm tin đồn về mất khả năng thanh toán, điều này có thể đã khiến các nhà tạo lập thị trường tránh xa rủi ro bổ sung.
Do đó, có thể mất vài ngày để các thị trường phái sinh Bitcoin đánh giá đầy đủ mức độ thiệt hại và để các nhà giao dịch xác định liệu mức 105.000$ có đóng vai trò là hỗ trợ hay liệu sự điều chỉnh sâu hơn còn ở phía trước.












